GORAVAWEP

2. MERİDYEN - BOYLAM
Bir kutuptan diğerine ulaşan ve paralelleri dik açıyla kesen hayali çizgilere meridyen denir



Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın, başlangıç merid-yenine olan uzaklığının açı cinsinden değerine boylam denir. Boylam herhangi bir noktadan yerin merkezine çekilecek dikey bir çizgiyle başlangıç meridyeni arasın-daki açıdır. Derece (°), dakika (’) ve saniye (”) olarak ifade edilir. Bir yerin boylam derecesi verilirken Başlangıç meridyenine göre doğuda veya batı’da olduğu belirtil-melidir. Örneğin Ankara, 32°53’doğu boylamındadır. Boylam da pratikte meridyenle aynı anlamda kullanılır.

Meridyenlerin Özellikleri:
1. Başlangıç meridyeni, İngiltere’de Londra yakınların-daki Greenwichkasabasındaki aynı adla anılan göz-lem evinden geçen meridyen yayı olarak kabul edilir.
2. Meridyenler K-G yönünde uzanırlar.
3. Greenwich’in doğusunda 180, batısında da 180 olmak üzere toplam 360 tane meridyen yayı vardır. Do-ğusundakilere doğu meridyenleri, batısındakilere batı meridyenleridenir.
4. Meridyenlerin boyları (20 004.5 km) birbirine eşittir.
İki meridyen arasındaki mesafe Ekvator üzerinde 111 km’dir. Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe bu mesafe azalır ve bütün meridyenler kutup noktalarında
1. birleşirler. (0° 111 km, 10° 109 km, 20° 104 km, 30° 96 km, 40° 85 km, 50° 71 km, 60° 55 km, 70° 38 km, 80° 19 km, 90° 0 km)
2. Ekvator bir daire olduğu için iç açılar toplamı 360° dir. Her dereceden bir meridyen yayı geçmektedir.
1. Meridyenlerin dereceleri başlangıç meridyeninden doğuya ve batıya doğru gittikçe artar.
2. Her meridyenin bir karşıtı (antimeridyen) vardır. İkisi birlikte bir çember oluştururlar. Bir meridyenin karşıt meridyenini bulmak için verilen meridyen 180’den çıkarılır. Karşıt meridyen daima farklı yarım kürededir.

Örneğin 35° batı meridyenin karşıt meridyeni:
180–35=145° doğu meridyenidir.

Örneğin başlangıç meridyenin (0°) karşıtı, 180° meridyenidir. İstanbul üzerinden geçen 29° doğu meridyeninin karşıtı 151° batı meridyenidir.

3. Bir meridyen üzerindeki tüm noktaların yerel saati aynıdır.
4. Ardışık iki meridyen arasındaki yerel saat farkı 4 dakikadır.

Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki bir tam dönüşünün 24 saat olmasından dolayı, komşu iki meridyen yayı arasındaki zaman farkı 4 dakikadır (24x60 = 1440 dak. 1440/360 = 4 dak.).


Türkiye’nin Matematik Konumu ve Sonuçları:
1.Türkiye, Kuzey Yarımküre’de ve başlangıç merid-yeninin doğusunda yer alır.
2.Ekvator’a göre 36° kuzey ve 42° kuzey paralelleri arasında; başlangıç meridyenine göre 26° doğu ve 45° doğu meridyenleri arasında yer alır.
Ardışık iki meridyen arası 85-86 km’dir.
4.En kuzeyi ile en güneyi arasında 6 paralel fark vardır.
5.En doğusu ile batısı arasında 19 meridyen fark vardır. Bu da 76 dakikalık yerel saat farkı oluşturur.
6.Orta kuşağın güneyinde yer alır.
Ø Dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
Ø Mevsimlere göre insanların giysi ihtiyaçları değişir.
Ø Güneş ışınları hiç 90°açıyla düşmez.
Ø Bir cismin gölge boyu hiçbir zaman sıfır olmaz.
Ø Batı rüzgarlarından etkilenirken Alizeler ve Kutup rüzgarlarından etkilenmezler.
Ø Buzulların etki alanı dardır.
Ø Tundra toprakları ve bitki örtüsü görülmez.
Ø Kış mevsiminde cephe yağışları görülür.
7.Kuzeyinden esen rüzgarlar sıcaklığı düşürürken, güneyden esen rüzgarlar sıcaklığı arttırır.
8.Yıllık sıcaklık ortalamaları 20 °C’nin üzerine çıkmaz.
9. Güneyinden kuzeyine doğru gidildikçe güneş ışınları daha eğik açıyla düşer.
10. Güneyden kuzeye doğru gidildikçe sıcaklık azalır. (7-8) derecelik bir sıcaklık farkı vardır.
11. Güneyden kuzeye doğru gece ve gündüz süreleri arasındaki fark artar. Yazın kuzeye doğru gündüz süresi artarken, kışın kuzeye doğru gece süresi daha fazladır.
12. Bakının etkisiyle dağların güney yamaçları kuzey yamaçlarından daha sıcaktır.
13. Kış saati uygulamasında 2. saat dilimini kullanırken yaz saati uygulamasında 3. saat dilimini kullanmaktadır.